151 سال قبل، در 28 مارس 1868 نویسندۀ معروف اتحاد جماهیر شوری و بنیان گذار رئالیسم سوسیالیستی ماکسیم گورکی (با نام کودکی آلکسی ماکسی موویچ پشکوف) متولد شد. ماکسیم در یکی از فقیرترین خانواده ها بدنیا آمد و بخاطردوران سخت و وحشتناک زندگی اش، بعدها برای خود نام مستعارگورکی (تلخی دیده) را انتخاب کرد.
پدر بزرگ وی کارگر قایق کش (ترایدلر) در رودخانۀ ولگا بود، و پدرش نجار. بعد از مرگ زودهنگام پدر، آلکسی جوان با مادرش مجبور به زندگی نزد پدر بزرگ خود شد. خشونت در میان خانواده در آنزمان امری معمول و متداول بود. مادر آلکسی هنگامی که او ده سال داشت بخاطار ابتلا به بیماری ریوی سل فوت کرد و پدر بزرگش بلافاصله و پس از تنها سه سال مدرسه رفتن جلوی ادامۀ تحصیل او را گرفته و او را مجبور به کارگری کرد.
در اول کار مجبور شد با آشغال گردی تامین مالی کند. او در هر فرصتی کتاب میخواند و با خود پروردگی به اطلاعات زیاد اما نامنظمی دست یافت. قبل از آنکه امکان تامین معشیت خود از طریق نویسندگی را بدست آورد، میبایستی با انجام مشاغل زیادی از جمله پادوئی، دستیار آشپزی، مرغ و پرنده فروش، فروشنده دوره گرد، نقاش مجسمه های مذهبی، باربر تخلیه چی کشتی ها، شاگرد نانوا، معمار، نگهبان شبانه، کارگر راه آهن و شاگرد وکیل مدافع امرار معاش کند.
در سالهای پایانی دهۀ 80 وی قصد تحصیل دانشگاهی به کازان رفت. اما موفق به ورود در دانشگاه نگردید. در این دوران و برای اولین بار وی با جنبش انقلابی آشنا گردید. وی نزد نانوائی مشغول بکار شد، که نانوائی او همزمان کتابخانۀ مخفی یک محفل زیر زمینی مارکسیستی بود.
ماکسیم گورکی بمرور زمان و بعنوان نویسنده تبدیل به صدای استثمار و سرکوب شدگانی گردید، که تا آنزمان سخنی از آنان در هنرو ادبیات شنیده نمیشد.
تولدت مبارک و یادت گرامی باد ماکسیم عزیز.
سعید عطاپور
28 مارس 2019
نظر شما